به گزارش خبرگزاری حوزه، رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر صدها تن از دانش آموزان کشور با ایشان تصریح کردند: "در جنگ ترکیبی چند هفته اخیر، آمریکا، رژیم صهیونیستی، بعضی از قدرت‌های موذی اروپا و برخی گروهک‌ها، همه امکانات خود را برای ضربه زدن به ملت ایران به میدان آوردند اما ملت به دهن بدخواهان زد و آنها را ناکام گذاشت. "
ایشان همچنین با اشاره به انبوه محتواهای دروغ، تهمت و سخنان انحرافی که برای ذهن فعال جوانان تهیه می شود، بیان داشتند: "تأکید مکرر و چندین باره بر جهاد تبیین به همین علت است و قبل از اینکه دشمن محتوای دروغ و انحرافی تولید کند باید محتواهای حقیقی و صحیح در داخل تولید شود. "
این فرازهای بسیار مهم و کلیدی در رهنمودهای مقام معظم رهبری، ما را بر آن داشت تا در گفت و گو با دکتر مهدی اسلامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) به تبیین چرایی ضرورت اهتمام نسبت به جهاد تبیین به خصوص در شرایط غبارآلود فتنه اخیر بپردازیم. آن چه در ادامه می آید، مشروح همین گفت و گوست؛
ضمن تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، برای شروع بحث بفرمایید که چرا رهبر معظم انقلاب بار دیگر با اشاره به بحث جهاد تبیین بر لزوم تولید محتوای حقیقی و صحیح برای مقابله با جنگ روانی و رسانه ای دشمن تأکید کردند!؟
اگر فرمایشات ایشان در دیدار با دانش آموزان را مرور کنیم متوجه این بخش از صحبت های حضرت آقا می شویم که خطاب به مسئولان رسانه ها و امور ارتباطات کشور گفتند در زمینه تولید محتوا و جهاد تبیین و برنامه‌ریزی برای آن احساس مسئولیت داشته باشید و به خصوص ایشان متذکر شدند که باید توجه داشت که چرا دشمن بر روی برخی کلمات و اسامی حساس است و جلوی آنها را می‌گیرد.
معظم له البته در همین جلسه برای چندمین بار در سال های اخیر از لفظ "جنگ ترکیبی" استفاده کردند تا اذهان عمومی متوجه ابعاد گوناگون قضایای اخیر در کشور شود.
بی شک مهم ترین و اصلی ترین ابزار این جنگ ترکیبی، رسانه است و ما برای لبیک به فرمایش رهبر عزیزمان مبنی بر جهاد تبیین که خود ایشان آن را فریضه ای قطعی و فوری توصیف کردند، باید به سمت تولید محتواهای قوی و جذاب رسانه ای برویم؛ محتواهایی که باز به تعبیر خود ایشان باید مشتمل بر محتوای حقیقی و صحیح باشد تا بتواند باعث روشنگری و بیدار شدن بیش از پیش اذهان عمومی گردد.
اتفاقاً یکی از مباحث بسیار مهم در کلان مقوله سواد رسانه ای ناظر به بحث تولید محتواست چه آن که به تعبیر بسیاری از اساتید و کارشناسان، تولید محتوا از اجزای اصلی سواد رسانه ای به شمار می رود.
توضیح بیشتر این که در سواد رسانه ای، جدای از آن که فرد باید بداند از چه رسانه ای استفاده می کند، باید ظرفیت های رسانه هدف برای تولید محتوا را نیز بشناسد. یعنی اگر مخاطب در جایگاهی قرار گرفت که حرفی برای گفتن و توانایی تولید محتوا داشت باید به عنوان یک رسانه عمل نماید.
یکی از مسایلی که متأسفانه در همین بحث تولید محتوا کمتر به آن توجه می شود، اهمیت توجه به اصل خلاقیت و روزآمدی است. در این باره، پیشنهاد شما به نیروهای انقلابی و جوان و دغدغه مند در زمینه تولید محتوای خلاقانه که در عین حال بتواند به نیازهای روز پاسخ دهد، چیست!؟
به نکته بسیار خوبی اشاره کردید. بله، متأسفانه گاه در بحث تولید محتوا شاهد تولیدات ضعیف و یا با رویکرد کلیشه ای هستیم و حال آن که در کارزار سختی که ما در حوزه جنگ نرم فرهنگی و رسانه ای با آن مواجه هستیم نیازمند خلاقیت، روزآمدی و توجه به ذائقه های مخاطب می باشیم در عین حال که به هیچ وجه نباید از خطوط اصلی و هدف غایی خود نیز غافل شویم.
در این زمینه آن چه به ذهنم می رسید این است که قدرت و توانایی خلق سخن جدید، بسیار اهمیت دارد چون مردم به دنبال ایده های نوین و حرف هایی هستند که پیشتر از کسی نشنیده اند. حرف جدید یا شیوه بیان جدید نقش بسیار مهمی در راستای موفقیت در امر تولید محتوای فرهنگی و رسانه ای دارد.
نکته حائز اهمیت دیگر ناظر به اصل مخاطب شناسی است چه آن که بدون توجه به این مهم نمی توان تولید محتوایی داشت که بر روی مخاطب هدف ما اثر لازم را بر جای بگذارد.
در واقع یکی از مؤلفه های بسیارمهم در بحث مهندسی پیام در رسانه، شناخت ویژگی های مخاطبان است، ضمن آن که اساساً ما باید بدانیم مخاطب ما چه ویژگی ها و خصوصیاتی دارد و از چه رسانه ها و محتواهایی در این باره استفاده می کند.
این که این قدر بنده در صحبت هایم بر رسانه و تولید محتوای رسانه ای تأکید می کنم بدین خاطر است که بخواهیم یا نخواهیم به هر حال ما در دنیای زندگی می کنیم که رسانه‌ها بیش از هر چیز دیگری به ذهنیت‌ها و افکار مردم و حتی سبک زندگی آن ها شکل می‌دهند و در این میان تولیدات رسانه ای می توانند تأثیر بیشتری بر اذهان داشته باشند که حاوی پیام جدید و با رویکرد نوین و خلاقانه تری باشند.
با توجه به حجم بالای جنگ روانی دشمن که به ویژه در هفته های اخیر با شایعه پراکنی و انتشار گسترده اخبار دروغین رسانه های معاند و ضدانقلاب همراه بوده است، راهکارهای شما برای توسعه و تعمیق آموزش های سواد رسانه‌ای در کشور چیست!؟
اخیراً آمار و ارقامی در رسانه ها و خبرگزاری ها منتشر شده مبنی بر ثبت رکورد ۳۸ هزار دروغ انتشاریافته و پخش شده در ۵ رسانه ضدایرانی آن هم تنها در ۴۶ روز اخیر که وقتی این ارقام و اعداد را به درستی تحلیل و بررسی کنیم متوجه عمق دشمنی و خباثت رسانه هایی چون بی بی سی فارسی، ایران اینترنشنال، منو تو، صدای آمریکا و ... می شویم.
متأسفانه به دلیل ضعف سواد رسانه ای در بین برخی اقشار جامعه از جمله نسل جوان، تا حدودی این طیف از افراد متأثر از این دروغ گویی ها و شبهه پراکنی ها هستند.
در این میان اهمیت سواد رسانه‌ای به خاطر آن است که مجموعه‌ای از توانمندی‌های رسانه‌ای و ابزاری را شامل می شود که فراگیری همه آنها در کنار نگاه انتقادی به رسانه‌ها فرد را در برابر رسانه در موضعی فعال قرار می‌دهد که می‌تواند بهترین بهره‌مندی را از رسانه‌ها داشته باشد و از آن سو تحت تأثیر اخبار دروغ و شایعات نیز قرار نگیرد.
البته باید توجه داشت که سواد رسانه‌ای یک فرآیند است نه هدف خاص. به این معنا که به منظور به دست آوردن سواد رسانه‌ای باید در طول زمان و طی فرآیند مشخصی اقدام صورت پذیرد. در واقع سواد رسانه‌ای این طور نیست که یکباره و برای همیشه به دست آید بلکه می‌تواند در طول فرآیندی هدفمند ادامه یابد و بلکه روز به روز تقویت شود.
از سوی دیگر آموزش های سواد رسانه‌ای چند بُعدی است، به این معنا که به هر حال، مجموعه‌ای از توانمندی‌ها در کنار هم هستند که فرد را در برخورد با رسانه‌ها، باسواد می‌سازد.
نکته مهم بعدی هم این که هدف نهایی سواد رسانه‌ای تنها کسب یک آگاهی و فهم بهتر از رسانه‌ها نیست؛ بلکه هدف، استقلال انتقادی است، یعنی سوادآموز رسانه‌ای باید با دیدی انتقادی پیام‌های رسانه‌ای را مورد توجه قرار دهد که اگر این گونه شد رژیم مصرف رسانه ای او نیز اصلاح می شود.
خلاصه آن که آموزش سواد رسانه ای مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی و آموزه های خودمان یک ضرورت است و این ضرورت بیش از پیش متوجه نسل جدیدی می شود که در مدارس و دانشگاه های ما مشغول به تحصیل است.
